خانواده به عنوان اصلی ترین نهاد اجتماعی  هر جامعه ای می باشد. در جوامع امروزی  به مفهوم خاص حقوق خانواده قسمت مهمی را به خود اختصاص داده است. اهمیت خانواده در جوامع به حدی می باشد که تا کنون هیچ یک از مکاتب سیاسی، اجتماعی و فلسفی از پرداختن به آن بی نیاز نبوده اند و به خانواده و تنظیم روابط آن به عنوان نخستین بنیان تشکیل دهنده اجتماع توجه ویژه کرده اند.

حقوق خانواده در اسلام و حقوق ایران بخش مهمی از احکام را به خود اختصاص داده است و در دهه های اخیر نیز تغییرات عمده ای در آن اعمال شده است .درقانون مدنی ایران درکلیه مباحث مربوط به حقوق خانواده از قبیل نکاح و طلاق از نظریه مشهور فقهای شیعه پیروی شده است.
در قوانین ایران نیز حمایتهای زیادی از نهاد خانواده بعمل آمده است، مثلا دراصل۲۱ قانون اساسی تشکیل دادگاههای صالح برای حفظ کیان خانواده پیش بینی شده و قوانین مربوط به خانواده و دادگاههای خانواده و قانون مدنی هرکدام جداگانه به تبیین امور مربوط به خانواده و ویژگی های آن پرداخته اند و وظایف زوجین را در قبال یکدیگر شرح داده اند.
خانواده به لحلظ عرفی و حقوقی پس از ازدواج بین زن و مرد شکل می گیرد و طبق قانون مدنی ایران ازدواج اعم از دایم و یا منقطع می باشد. امر نکاح از مراحل حقوقی خاصی مانند خواستگاری، تعیین مهریه ،نفقه ، حضانت ولایت پدری و سایر موارد برخوردارمی باشد که ذیلا به ترتیب اهمیت مختصرا به توضیح آن می پردازیم.

مهریه:

یکی از منابع مالی پیش بینی شده برای زنان هنگام ازدواج پرداخت مهریه است که موقع خواستگاری مبلغ آن از طرف بزرگان و خانواده پسر و دختر تعیین می گردد و درماده ۱۰۸۰ قانون مدنی توافق مالی فیمابین زن و مرد به هنگام نکاح می باشد.

شرایط مهر:

• مالیت داشته باشد یعنی قابل داد و ستد باشد مانند زمین، وجه نقد، اتومبیل، گندم و محصولات کشاورزی و باغی
• قابل تملک و نقل و انتقال باشد بنابراین اموال عمومی و اوقافی را نمی توان به عنوان مهر قرارداد
• معلوم و معین باشد یعنی مجهول و نامعین نباشد.
• قابلیت تسلیم داشته باشد یعنی امکان تحویل مهر توسط مرد وجود داشته باشد پس جواهر غرق شده در دریا امکان ندارد به عنوان مهریه زن تعیین شود.

نفقه :

ماده۱۱۰۶ قانون مدنی مقررداشته است”درعقد دایم نفقه زن به عهده شوهر است”

نفقه در اصطلاح حقوقی پرداخت کلیه هزینه های زن و خانواده میباشد که توسط مرد پرداخت میشود و زن از این نظر هیچ گونه مسئولیتی ندارد حتی اگر زن دارای ثروت زیادی هم باشد باز تامین کلیه هزینه ها ی وی و پرداخت مخارج زندگی به عهده مرد می باشد و طبق ماده۱۱۰۷ قانون مدنی  “نفقه عبارت است ازمسکن ، البسه ، غذا و اثاث البیت که به طور متعارف با وضعیت زن متناسب باشد و خادم درصورت عادت زن به داشتن خادم یا احتیاج او به واسطه مرض یا نقصان اعضاء”

طلاق :

برای اخذ طلاق سه روش وجود دارد که:

• زوج اقدام به طلاق نماید.
• زوجه اقدام به طلاق نماید.
• هردو ( زوج و زوجه ) برای اخذ طلاق توافق نمایند.

• برای هر یک از این سه حالت دادخواست حقوقی خاصی وجود دارد ، لذا برای اطلاع از جزئیات آنها و قبل از اقدام و طرح و اقامه دادخواست حتما با یکی از موسسات حقوقی تماس بگیرید و با وکلای مجرب مشاوره نمایید.